سرویس جهان مشرق - ارتش ترکیه از زمان آغاز بحران عراق و سوریه بارها دست به انجام عملیات نظامی در داخل خاک این دو کشور زده است که نشانگر چهره متخاصم و جنگ طلب این کشور است. رجب طیب اردوغان با بهانه های متعددی مانند مبارزه با تروریسم و جلوگیری از گسترش گروه های شورشی سعی کرده است تا تجاوزات ارتش این کشور به خاک سوریه و عراق را موجه و مشروع جلوه دهد؛ در حالی که دولت این کشور از گروه های تروریستی و تکفیری فعال در خاک سوریه به صورت مستقیم حمایت و پشتیبانی می کند.

اردوغان با مناسب دانستن اوضاع منطقه ای و جهانی سعی دارد تا با استفاده از وضعیت بوجود آمده به تهاجم نظامی و گسترش هژمونی ترکیه در منطقه و کشورهای همسایه ادامه دهد؛ فلذا اردوغان هر بار پشت تریبون می رود و بدون در نظر گرفتن تمامیت ارضی و حقوق کشورهای همسایه دم از جنگ، لشکر کشی، حمله نظامی و قلع وقمع مخالفان و گروه های مسلح کرد در خاک عراق و سوریه می زند؛ سخنان و ادعاهایی کاملا یک طرفه و بدون در نظر گرفتن قوانین بین المللی و جهانی و احترام به حقوق کشور های مستقل.

با این وضع می توان ادعا کرد که رجب طیب اردوغان در ادامه جاه طلبی های خود دچار توهم شده و فکر می کند، عرصه های بین المللی و منطقه ای زیرمجموعه سیاست داخلی او در ترکیه است و همسایگان ترکیه نیز جزئی از این سیاست های ناسیونالیستی هستند که وی می تواند هر موقع که خواست به خاک آنها تجاوز کند.

از زمان آغاز بحران سوریه و عراق، ترکیه بطور مستقیم و غیر مستقیم عملیات های ریز و درشتی را بصورت زمینی و هوایی در خاک این دو کشور انجام داده که خسارت های فراوانی را به دو کشور وارد ساخته است. در تاریخ ۲۱ فوریه ۲۰۰۸ نیروهای ارتش ترکیه عملیاتی تحت عنوان «حرکت خورشید» در شمال عراق ترتیب دادند و به مدت ۸ روز حملات سنگینی توسط نیروهای مسلح ترکیه در ظاهر علیه مواضع حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) در «منطقه زاپ» اقلیم کردستان عراق صورت گرفت  که در آن تاریخ با واکنش شدید سازمان ها و نهادهای بین المللی  مواجه شد و نیروهای ترک مجبور به عقب نشینی مفتضحانه ای شدند.

 ۹ سال بعد از آن عملیات و همزمان با درگیری هایی که در شمال عراق به وجود آمده بود، یک بار دیگر ارتش ترکیه عملیات زمینی را این بار در سکوت مجامع بین المللی و در شرایطی که توجهات منطقه ای و جهانی به مسئله کرکوک و درگیری های نیروهای پیشمرگه کرد با نظامیان دولت مرکزی عراق جلب شده بود؛ طراحی و عملیاتی کرد؛ فلذا کماندوهای ارتش ترکیه بعد از کشته شدن ۲ نیروی نظامی ارتش این کشور در مرز «چوکورجا» در تاریخ ۱۶ اکتبر ۲۰۱۷ در اثر انفجار بمبی دست ساز توسط حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) به دستور مستقیم رئیس ستاد فرماندهی نیروهای مسلح ترکیه به منطقه اعزام شده و از ۱۷ اکتبر عملیات گسترده ای را آغاز کرده و وارد منطقه زاپ شدند.

مداخله نظامی ترکیه در سوریه نیز با عنوان عملیات سپر فرات «Fırat Kalkanı Harekâtı» از تاریخ ۲۴ دسامبر ۲۰۱۶ از منطقه غربی رود فرات و مرز بین ترکیه و سوریه آغاز شد و گروه های تکفیری مورد حمایت ترکیه توانستند ابتدا با تصرف مناطق تحت کنترل داعش به جرابلس نفوذ و آن را تصرف کنند و سپس پیشروی خود را به سمت نیروهای دمکراتیک سوریه ( کردهای سوریه)  ادامه دهند. البته بعدها با وجود موفقیت نیروهای تروریستی-تکفیری تحت حمایت ترکیه در تصرف مناطق تحت کنترل نیروهای دمکراتیک سوریه و بعد از حصول آتش بس موقت بین نیروهای دمکراتیک سوریه با متجاوزان، محور عملیات خود را از پیشروی به جنوب (منبج) به غرب منعطف کردند.

 در این زمینه بیشتر بخوانید:

جبهه النصره تنها امید اردوغان برای نجات از باتلاق اشتباهات

بحران اقتصادی در ترکیه به اوج خود رسیده است/ حزب عدالت و توسعه در آستانه ورشکستگی قرار دارد

انتقاد گزارشگر سازمان ملل از وضعیت بازداشتگاه‌های ترکیه

مداخله بعدی  ترکیه در سوریه مربوط به عملیات ارتش این کشور تحت عنوان عملیات «شاخه زیتون» است. در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۸ ارتش ترکیه تهاجمی علیه مواضع گروه های نظامی کرد از جمله یگان های مدافع خلق ، حزب اتحاد دمکراتیک ، حزب کارگران کردستان ، اتحادیه اجتماعات کردستان و نیروهای دمکراتیک سوریه در شمال سوریه ترتیب داد که هم اکنون نیز در اطراف شهر عفرین در حال پیگیری است. ترکیه ادعا می کند  که در این منطقه با گروه ترویستی داعش  و گروه های یاغی کرد در حال جنگیدن است.

رئیس‌جمهور ترکیه در این زمینه با تکرار اعاهای مداخله جویانه خود گفته‌ است: «عملیات ما جهت پاکسازی شمال سوریه از تروریست‌ها و ایجاد منطقه امن برای صاحبان اصلی‌اش است. عملیات شاخه زیتون هشدار عملی ما به کسانی است که حاضر به درک قاطعیت ترکیه در زمینه مبارزه با تروریسم نیستند.» وی همچنین تاکید کرده که به دنبال عملیات در عفرین، شهر منبج را نیز از گروه‌های تروریستی پاکسازی خواهد کرد و پس از تسلط بر عفرین  مرحله دوم و اصلی عملیات شاخه زیتون آغاز خواهد شد که شامل تسلط بر «منبج»، «عین العرب»، «راس العین» و «قامشلی» است. طبق گفته های اردوغان این عملیات نظامی تا نابودی کامل کریدور کردی در امتداد مرزهای ترکیه ادامه خواهد داشت.

جامعه بین‌الملل از این حملات ابراز نگرانی کرده است. درون خاک ترکیه نیز راهپیمایی‌هایی بر ضد این عملیات صورت گرفته است. اردوغان اعلام کرده: «این راهپیمایی‌ها برای شرکت‌کنندگان  گران  تمام خواهد شد.» ده‌ها نفر در این راهپیمایی‌ها دستگیرشده‌اند و دولت ترکیه محدودیت‌ های وسیعی برای گزارش اخبار این عملیات برقرار کرده‌است.

بنابر گزارش سازمان ملل، از ماه مارس در حدود ۱۶۷۰۰۰ نفر به خاطر حمله ترکیه به عفرین، از این منطقه فراری شده‌اند. بر اساس گزارشی که از منابع مستقر در منطقه از سوی سازمان ملل منتشر شده، افراد باقی مانده، کسانی بوده‌اند که توان فرار نداشتند.

لازم به ذکر است که طی هفته های اخیر شمار حملات هوایی نیروهای نظامی ترکیه به مواضع حزب کارگران کردستان در مناطق «سینات-هفتانین، متینا»، «گارا، قندیل»، «آواشین باسیان»، «زاپ – خارکوک»  افزایش چشم گیری پیدا کرده است.

اردوغان اعلام کرده است که ارتش ترکیه آماده ورود به شمال عراق است تا همانند عفرین، در یک عملیات نظامی سنجار را نیز به تصرف خود در بیاورد.

اظهارت رجب طیب اردوغان و اقدامات ارتش ترکیه در حقیقت نمایش قدرتی کور و بدون هدف برای انحراف افکار عمومی از بحران های اقتصادی و سیاسی داخلی است. البته این اقدامات فرصتی طلایی برای شخص رجب طیب اردوغان است تا وی بتواند با استفاده از حربه «امنیت ملی» و «دشمن مشترک خارجی» بخش عظیمی از مخالفان خود را از میدان رقابت حذف کرده و جمعی از منتقدان داخلی را دستگیر نماید و از این طریق بتواند از فشارهای افکار عمومی بر روی خود و حزب عدالت و توسعه بکاهد. اردوغان امیدوار است تا با افزایش نگرانی های امنیتی مردم آناتولی بتواند سهم بیشتری از آرای مردم ترکیه را که نگران جنگ و بحران داخلی هستند به سمت خود جلب کرده و با القای ترس عمومی در بطن جامعه مخالفان را شکست دهد.